Bert van der Waal van Dijk

1960-1979, 1980-1999, 2000-2019, 2020-2039
Bert (2021, Tilburg).

Bert van der Waal van Dijk

Genealogie

Genealogie of stamboomonderzoek is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderlijk onderzoek en de afstamming van een familie. De genealogie mag niet met de gezinsgeschiedenis worden verward.

In Vlaanderen, Brabant, Noord-, Oost-Nederland en Engeland komt een bijzondere vorm van toponiemen voor: herberg- en boerderijnamen. Mensen vernoemden zich naar de boerderij of herberg waarin ze woonden, zoals Leferink of Groot-Kromkamp.

Door verschrijvingen van ambtenaren en geestelijken zijn vele achternamen in de loop van de tijd verbasterd. Vanwege ongeletterdheid werden achternamen ook wel fonetisch opgeschreven. Verbruggen naast Vanbrugge, Van Brugge of Dupont komen voor, zodat het uitzoeken van dergelijke familienamen een hele klus kan zijn. Daarentegen kwam het fenomeen vernoemen vroeger veelvuldig voor, zodat een bepaalde voornaam of een kleine variatie daarop regelmatig weer bij de nakomelingen werd toegepast, wat weer enigszins houvast biedt.

Na de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk werd in 1796 ook in de Belgische departementen de burgerlijke stand ingevoerd. In het hertogdom Brabant en in het graafschap Vlaanderen waren de familienamen in 1500 al bijna overal gestabiliseerd, zodat dit niet echt een probleem opleverde.

In Nederland werd met de invoering van de burgerlijke stand in 1811 iedereen verplicht een achternaam te voeren. In bepaalde streken van Nederland kan het voor een genealogisch onderzoeker echter problemen opleveren, omdat een familie ineens van achternaam veranderde. Het aannemen van een achternaam werd vastgelegd in de zogenaamde registers van naamsaanneming, die onderdeel van het bevolkingsregister zijn.

Voetnoot